Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai (25/8) đã sa thải Phó Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Lisa Cook, động thái chưa từng có tiền lệ và là bước leo thang căng thẳng trong cuộc đối đầu của ông với Fed về chính sách lãi suất.
Trong lá thư công khai trên Truth Social, Trump cáo buộc bà Cook có hành vi gian lận trong hồ sơ vay thế chấp, khi khai báo không trung thực về nơi cư trú chính trên các đơn vay mua nhà.
“Với hành vi lừa dối và có khả năng cấu thành tội phạm trong vấn đề tài chính, tôi không thể và người dân Mỹ cũng không thể tin tưởng vào sự liêm chính của bà,” Trump viết.
Ông cho rằng những hành vi này “ít nhất cũng cho thấy sự cẩu thả nghiêm trọng trong các giao dịch tài chính, đặt dấu hỏi lớn về năng lực và uy tín của bà trong vai trò cơ quan giám sát tài chính.”
Tranh cãi pháp lý tiềm ẩn
Việc sa thải một Thống đốc Fed không hề đơn giản. Luật Cục Dự trữ Liên bang năm 1913 quy định Tổng thống chỉ có thể bãi nhiệm vì “có lý do chính đáng” (for cause), thường hiểu là gian lận hay vi phạm nghiêm trọng. Đây có thể sẽ là một cuộc chiến pháp lý, thậm chí kéo dài đến Tòa án Tối cao. Phía Fed hiện chưa đưa ra bình luận chính thức.
Bà Cook trong tuyên bố gần đây cho biết bà chỉ biết đến cáo buộc này qua truyền thông, sau khi Giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang (FHFA) William Pulte công khai đăng trên mạng xã hội rằng ông đã gửi hồ sơ hình sự lên Bộ Tư pháp liên quan đến khoản vay từ 4 năm trước, thời điểm bà chưa tham gia Fed. Cook khẳng định sẽ cung cấp đầy đủ thông tin để giải đáp mọi nghi vấn và bảo vệ uy tín cá nhân.
Đòn mới trong cuộc chiến với Powell
Động thái trên diễn ra sau nhiều tháng Trump liên tục gây áp lực lên Fed và Chủ tịch Jerome Powell vì không cắt giảm lãi suất theo yêu cầu. Thậm chí, giữa tháng 6, Trump còn tham khảo ý kiến một nhóm nghị sĩ Cộng hòa về khả năng sa thải Powell.
Nếu thành công trong việc loại bỏ Cook và đưa người thay thế, cùng với việc bổ nhiệm Stephen Miran cho ghế trống sau khi Adriana Kugler từ chức, Trump sẽ có được đa số (4/7) tại Hội đồng Thống đốc Fed – cơ quan nắm quyền lực lớn trong chính sách tiền tệ Mỹ.
Tác động thị trường
Ngay sau thông báo, thị trường tài chính lập tức phản ứng:
Chỉ số USD ICE giảm 0,3%.
Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm hạ 4 điểm cơ bản.
Chứng khoán Mỹ giao dịch hợp đồng tương lai giảm nhẹ.
Giá vàng tăng 0,3% – phản ánh tâm lý tìm nơi trú ẩn an toàn.
